Dag 16

23 november
Gisteravond op tijd weer in ons mandje omdat we om half zeven weer op moesten staan. Toen we naar het hoofdgebouw liepen, zagen we het laantje waar we gisteravond onder luid gezang van de krekels waren doorgelopen. Om zeven uur was het ontbijt, dat bestond uit brood dat was gebakken met de broodbakmachine van Mami. Dit smaakte echt heerlijk. Eindelijk weer eens normaal brood. Maar ook eten ze hier rijst met groenten en vis of vlees voorhet ontbijt. Hoedan ook, keus genoeg. Om half acht werden we verwacht voor de vlaggenparade. Toen we daar samen met Pater Roël naar toe liepen, stonden alle studenten al keurig in de rij te wachten. Het leek wel een beetje op een leger. Eerst werd er van alles gezegd en daarna werd tijdens het hijsen van de vlag, het volkslied gezongen. En dit gebeurt elke dag op elke school. Na het hijsen van de vlag werd het morgengebed gebeden en daarna werden we nog eens door Pater Roël voorgesteld aan de studenten die van buitenaf komen. Na dit gesprek, nam een leraar het over en alle studenten namen op de grond plaats. Ze gingen of op hun schoenen zitten of op een blaadje uit een schrift en luisterde naar de motivatieles. Hierbij moesten ze aantekeningen maken, ik heb nog even geprobeerd om stiekum mee te kijken over de schouder van een leerling, maar het spijt me, ik kon niet lezen wat ze schreven. Pater Roël verteld ons dat hij eens gevraagd aan een van de docenten, waarom hij deze lessen niet uit liet printen, zodat hij deze uit kon delen aan de studenten. Maar de docent had gezegd dat dit niet goed was. Nu moesten de leerlingen luisteren en dan zelf schrijven en kwam het beter over. Ja, daar zit wat in! Het Kmer schrift is wel heel mooi om te zien. Tijdens deze les hadden de docenten overleg samen met Pater Roël. Om acht uur was dit alles voorbij en zijn wij met Pater Roël begonnen met het verkennen van dit enorme scholencomplex. Eerst gingen we naar de afdeling reparatie van electronica. Hier werden alles gerepareerd op het gebied van electronica, computers, televisies, radio`s etc. Daarna kwamen we in een klas waar heel veel electronische snufjes door de leerlingen werd bedacht. Bv. het automatiche openen van een slagboom op een parkeerterrein en tevens een automatische telling van het aantal auto`s, het automatisch openen en sluiten van bv. een winkeldeur, een prachtige panoramalift hadden ze nagebouwd en alles functinoneerde. Heel trots werd alles gedemonstreerd door een van de leraren. Prachtig om te zien. Daarna kamen we bij de adeling autotechniek. We konden meekijken in een klas die theorieles had. In de garage stond een prive Tuk Tuk van school, maar deze ging naar de Hotelschool om te gebruiken voor de gasten aldaar. Later zouden we er achter komen waarom die daar hard nodig is. Pater Roël vertelde dat hij eens had gevraagd bij een Ford garage of ze voor de leerlingen een auto konden krijgen omdat de techniek zover veranderd was, dat de leerlingen daar nu niets van leren. Hij kreeg een aanbod , dat ze een auto konden laesen voor een fix bedrag. Helaas, dit kon de school niet betalen. Dit balletje ging rollen en tot grote verbazing werd er door de dochter van Ford, Elenaa Ford een splinternieuwe auto als studiemateriaal geschonken. Fantastiche toch? Daarna kwamen bij de adeling metaalconstructiebouw. Hier zagen we hoe speeltoestellen gemaakt werden. Daarna de handmetaalberwerking, waar Henk nog even een demonstratie gaf hoe hij het vroeger had geleerd. Daarna kwamen we langs de machine bankwerkers, hier mochten we niet bij de machine`s komen i.v.m veiligheid. Bij de uitgang van de hal stond een prachtig kunstwerk, gemaakt van allerlei schroeven, bouten, plaatjes en wat nog meer. Dit was gemaakt door studenten. Bij de afdeling Phneumatic waren geen leerlingen. Wel zagen we dat Festo de grote sponsor was van het lesmateriaal. Daarna kwamen we bij de afdeling electriciëns. Hier was een hele groep leerlingen die van lokale bedrijven hier voor een half jaar mochten studeren. Op dit moment deed deze groep examen, dus we moesten heel stil zijn. In het lokaal zaten ze met een helm op omdat dat buiten in de bouw ook verplicht is. Hier leren ze hoe je kabels moet trekken in buizen zowel in/ als op de muren. Ook hier waren weer een aantal meisjes. De afdeling printen liepen we binnen en de lucht van de thoner kwam je te gemoet. Geen afzuiging dus, alleen open deuren. De foto is helaas wat onduidelijk. Niet zo`n prachtige machine waar ik mee gewerkt heb bij het ROC. Hier moesten ze nog handmatig het papier staffelen. Ook werden hier Tshirts bedrukt voor bedrijven van buiten. Hoe meer geld er in het laadje komt hoe beter. Daarna kwamen we bij de webdesigners. Hier mocht ik mijn eigen website laten zien. Was leuk om de reacties te zien. Verwonderende blikken. Ook Pater Roël had deze nog niet gezien. Daarna bezochten we boerderij. De varkens worden hier gefokt en geslacht voor eigen gebruik. Wel hele nette stallen en beslist niet smerig. Met een varken heb ik nog een laatste woordje kunnen spreken. Kippen hadden ze ook voor eigen gebruik. Een hele grote groentekas. Deze boerderij werd door mensen van de lokale bevolking die in dienst waren van de Don Bosco school onderhouden. Aan de achterkant van de boerderij was de kindergarden. Hier was het reuze gezellig. We hebben gezongen en gedanst met de kinderen. Allemaal wilden ze ons boekjes laten zien met dieren en hoe goed ze al konden tellen. Geweldig om te zien en te beleven. We hebben genoten!! Boven de kindergarden was de slaap plaats alleen voor de meisjes. In het deel waar wij geslapen hebben daar sliepen de jongens en de Zusters en de vrijwilligers die daar werkten. Onze kamers was speciaal voor gasten. Toen we terug liepen naar het hoofdgebouw, liepen we langs een grote hal met de rijstvoorraad voor eigen gebruik. Ook mochten we een kijkje nemen in de keuken. Hier werdgekookt voor 600 kinderen. Je weet niet wat je ziet, het is bijna niet te geloven. Ze hadden ook een kleinere kantine waar de leerlingen eten en drinken konden kopen. Zag er super schoon en netjes uit. Hier kunnen de leerlingen van het ROC van Twente nog iets van leren. Iedereen ruimt gewoon zijn eigen afval op. Je vindt daar geen papiertje op de grond. Dus het kan echt wel! Toen was het alweer tijd voor de lunch, dit was om half twaal. Pater Roël had ervoor gezorgd dat er om een uur een taxi zou komen om ons naar Kep zou brengen, waar een andere Technische school van Don Bosco is. Dus we hadden nog even tijd. Buiten zagen we nog een prachtig aangelegd watervalletje dat ontworpen en aangelegd is door de leerlingen en geheel op zonne-energie werkt. Nadat we afscheid hadden genomen van oa Mami,konden we in de grote hal wachten op de taxi. Ze hadden een van de kleuter jufs aangewezen, zij was vrij en zou met ons wachten en zou als Tolk met de taxichauffeur praten voor het geval hij geen Engels kon. Netjes toch? Het was intussen half twee en nog steeds geen taxi. Mami kwam ook nog terug en heeft zich bij ons gezet en we hebben best nog wel gezellig zitten kletsen en lachen. Ze zei nog, vergeet niet lekker te genieten aan zee in Kep. De school zou aan de zee staan. Oke, we zullen zien. Om half drie kwam dan eindelijk de taxi. Er was een misverstand, want ze dachten dat morgen om een uur de taxi moest komen. En hij had ook nog vast gezeten in het verkeer. Nog eens afscheid genomen, de koffers ingeladen en op naar Kep. Het duurden ongeveer drie kwartier voor we Phnom Penh uit waren. Inderdaad, wij geloven dat hij vast gezeten had in het verkeer. Niet te geloven…!! Nu volgde een rit van drie en een half uur over wegen die in het begin zo slecht waren,….dat wil je niet weten. Later werd een beetje beter gelukkig. We zagen telkens busje staan die volgepakt werden met mensen. Het was inmiddels half vijf, dus we denken dat dit bedrijfsbusjes waren die de mensen van het bedrijf of fabriek weer naar huis brachten. Het was inmiddels donker geworden en om zes uur kwamen we aan in Kep bij de Don Bosco school. Het hek werd geopend en we werden opgehaald door Mr. Luis. Hij bracht ons tot aan ons verblijf waar we werden opgewacht door Pater Albeiro. Hij vertelde dat hij net boven ons verblijf in de kerk was met de kinderen. Na de kerk zou hij verder moet ons praten tijdens het diner. Buiten stonden drie kinderen, wat achteraf kinderen uit de buurt bleken te zijn. Een meisje en twee jongens uit een gezin. Het meisje danste voor ons en een van de jongens zorgde ervoor dat zij haar handen goed bewoog. Schitterend om te zien. Ze hadden een stuk elastiek dat bestond uit lome elastiekjes.. Maar het was zolang dat het als springtouw gebruikt werd. We zaten buiten evente wachten en de kinderen schoven al snel bij ons aan tafel. Al heel snel stonden Henk en ik te draaien terwijl hij sprong. Daar waren we voorlopig niet meer van af. Telkens kwam hij terug en tikt Henk op de schouder en maakt hem duidelijk dat hij het elastiek vast moest houden. Dit waren kinderen van de lokale bevolking en gingen hier naar school. Toen de kerk uitging waren ze plotseling verdwenen. Voor de eetzaal van het personeel, was de eetzaal voor de kinderen. Keurig in de rij stonden ze te wachten en na het bidden kon ieder kind zijn bordje afhalen. Hier zaten 300 kinderen op school, maar 120 kinderen waren intern. Wij zijn naar de eetzaal gelopen waar we waren uitgenodigd voor het diner. We zaten aan tafel met vier medewerkers en allemaal kwamen ze uit een ander land. Een van hen was een Duitse jongen, Jasper. Hij was de 18 jaar en was al sinds 2012 in Kep. Na het eten om acht uur was er een gezamelijk avondgebed met alle leerlingen en personeel. Ook hier werden we na het avondgebed weer voorgesteld aan de leerlingen en werd verteld door Pater Albeiro waarom we in Cambodja waren. Het was een hele lange ontzettende warme maar zeer indrukwekkende dag. Gauw onder de Cambodjaanse lakens en morgenvroeg om half zeven weer op en dan gaan we deze school bekijken.